ΤΟ ΞΥΛΟ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
«Ο Σταυρός Σου, Κύριε, ζωή και ανάστασις υπάρχει τω λαώ σου»
(αίνος πλ.β΄).
του αρχιμ. Δανιήλ Αεράκη
Υλη και σχήμα
Δεν είχε από χρυσάφι , ούτε από ασήμι. Από ξύλο φτειαγμένος ο Σταυρός. Και όμως ζυγίζει απείρως περισσότερο από τα διαμάντια και τα χρυσάφια όλου του κόσμου.
● Πρώτη ύλη για την κατασκευή του ανθρώπου το χώμα∙ πλάστηκε ο άνθρωπος.
● Πρώτη ύλη για την ανάπλασι του ανθρώπου, το ξύλο.
● Στην πρώτη πλάσι το χώμα μορφοποιείται στα χέρια του Δημιουργού.
● Στην ανάπλασι το ξύλο του Σταυρού ποτίζεται με το Αίμα του Αναμάρτητου Ιησού και μεταμορφώνει τον άνθρωπο.
● Ένα ξύλο έχει τόση αξία!
● Και μια σταγόνα απ’ το πανάγιο Αίμα στο χρηματιστήριο των πνευματικών αξιών αξίζει όσο δεν αξίζει όλος ο κόσμος.
Κάποτε ο Κύριος ρώτησε: «Τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού;» (Μάρκ. η΄ 37).
● Υπάρχει νόμισμα, που εξαγοράζει τον άνθρωπο; Μόνο ένα: Το Αίμα!
Του Ιησού το Αίμα.
Υπάρχει ανταλλακτικό για τη χαλασμένη αμαρτωλή καρδιά; Μόνο ένα: το Αίμα!
Δεν έχει αρχιτεκτονικό μεγαλείο το σχήμα του Σταυρού. Υψώθηκαν στη γη μνημεία τέχνης αρχιτεκτονικής θαυμάσια. Αλλ΄οι άνθρωποι δεν συγκινούνται απ’ αυτά ούτε τα προσκυνάνε.
Απέριττο το σχήμα του Σταυρού. Δυό ξύλα καρφωμένα. Όμως αυτό το σχήμα είναι κτήμα όλων των ανθρώπων.
Αυτό το σχήμα καθιερώθηκε σαν το σύμβολο της νίκης.
Είναι το σχήμα, που παραστατικώτατα εκφράζει την άπειρη αγάπη του Θεού. Κατεβαίνει απ΄τον ουρανό και αγκαλιάζει όλη τη γη. Την αγάπη του Θεού σε σχήμα Σταυρού εκφράζει ο ψαλμωδός (Ψαλμ.102,11-12), λέγοντας:
«Κατά το ύψος του ουρανού από της γης εκραταίωσε Κύριος το έλεος αυτού επί τους φοβουμένους αυτόν» (κάθετος κεραία του Σταυρού).
«Καθ΄ όσον απέχουσιν ανατολαί από δυσμών εμάκρυνεν αφ’ ημών τας ανομίας ημών» (οριζόντια κεραία του Σταυρού).
Ο Σταυρός Ήλιος
● Ο φυσικός ήλιος είναι δημιούργημα του Θεού.
● Ο Σταυρός είναι ο θρόνος του Θεού. Λάμπει απείρως δυνατώτερα.
● Ο φυσικός ήλιος, αμόλυντος από τη βρωμιά της γης, συγκινείται από το θέαμα του Εσταυρωμένου. Δεν αντέχει να βλέπη το Δημιουργό του κόσμου καρφωμένον. Για τρείς ώρες απέκρυψε τις ακτίνες του σε ένδειξι διαμαρτυρίας. Τρείς ώρες, όσες έμεινε βυθισμένος στον πόνο ο Εσταυρωμένος, ο ήλιος χάθηκε. «Σκότος εγένετο εφ’ όλην την γην από ώρας έκτης έως ώρας ενάτης, του ηλίου εκλείποντος» (Λουκ.κγ’ 24).
● Όταν ανατέλλη ο ήλιος, τα άστρα της νύχτας δεν φαίνονται. Στην πραγματικότητα δεν σβήνουν∙ απλώς η λάμψις του ήλιου καλύπτει τη δική τους λάμψι.
● Όταν υψώθηκε ο Ήλιος του Σταυρού, ο φυσικός ήλιος κρύφτηκε. Η λάμψις του Σταυρού κάλυψε τη δική του λάμψι. Λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Σταυρός ο του ηλίου φαεινότερος, ο της ακτίνος φαιδρότερος. Όταν γάρ εκείνος σκοτίζεται, τότε ούτος λάμπει. Σκοτίζεται δε ο ήλιος τότε ουκ αφανιζόμενος, αλλά νικώμενος τῇ του Σταυρού φαιδρότητι» (Ε.Π.Ε.26,98).
Μετάφρασις:
Ο Σταυρός είναι φωτεινότερος από το φυσικό ήλιο. Είναι λαμπρότερος από τις ηλιακές ακτίνες. Διότι, όταν ο φυσικός ήλιος σκοτεινιάζη, τότε ο Σταυρός λάμπει. Και σκοτεινιάζει ο ήλιος (τη Μεγ.Παρασκευή), όχι διότι εξαφανίζεται, αλλά διότι καλύπτεται το φως του από τη λάμψι του Σταυρού.
● Τα λαμπιόνια του δρόμου τα σπάνε οι κακοποιοί της νύχτας. Τον ήλιο να τον σβήσουν δεν μπορούν.
● Τους χριστιανούς ο κόσμος μπορεί να τους εξοντώνη. Τη λάμψι όμως του Σταυρού δυο χιλιάδες χρόνια τώρα, δεν μπορεί να σβήση.
Οι προβολείς χρειάζονται για τη νύχτα. Ο ήλιος δεν χρειάζεται προβολείς. Δεν φωτίζεται, αλλά φωτίζει. Δεν δανείζεται φως· χαρίζει φως.
Δανεικά τα φώτα των ανθρώπων. Θα σβήσουν. Τα σύμβολά τους θα λησμονηθούν. Ο Σταυρός, ακτινοβόλος, θα φωτίζη στους αιώνες. Φωτίζει «ίνα μη σκοτία ημάς καταλάβη» (Ιωάν.ιβ΄35).
Ο Σταυρός όπλο.
Ο μανιασμένος όχλος «μετά μαχαιρών και ξύλων» ήρθε να συλλάβη τον Ιησούν.
● Ξύλινα όπλα κρατούν (Ματθ. κστ΄47), να πιάσουν Εκείνον, που με ξύλινο όπλο θα νικούσε το Διάβολο.
● Ξύλινο όπλο χρησιμοποίησε παλαιά ο Διάβολος, για να αιχμαλωτίση τον άνθρωπο στα δεσμά της αμαρτίας και του θανάτου.
Τρία ήσαν τα σύμβολα της ήττας μας από το Διάβολο. Μια παρθένος. Ένα ξύλο. Ο θάνατος.
● Παρθένος η Εύα, αφού ακόμα δεν γνώριζε σαρκική μίξι.
● Ξύλο, το δέντρο του παραδείσου, όπου άπλωσε το χέρι της ανυπακοής ο πρωτόπλαστος για να γευτή τον καρπό της αμαρτίας.
● Ο θάνατος είναι ακριβώς αυτός ο καρπός της αμαρτίας.
Τα τρία αυτά χρησιμοποίησε και ο Θεός, για να εξαπατήση το Διάβολο και να μας χαρίση τη νίκη.
● Την Παρθένο Μαρία, την Κόρη της υπακοής.
● Το ξύλο του Σταυρού.
● Το θάνατο της σαρκός Του σαν δόλωμα για να σκυλεύση το θάνατο.
Για τα τρία όπλα μιλάει ο ιερός Χρυσόστομος: «Παρθένος και ξύλον και θάνατος της ημετέρας γέγονε σύμβολα. Παρθένος η Εύα, ξύλον το δέντρον, θάνατος το επιτίμιον. Όρα τοίνυν πώς και της νίκης αυτά πάλιν γέγονε παραίτια. Αντί της Εύας η Μαρία. Αντί του ξύλου του ειδέναι γνωστόν καλού και πονηρού, το ξύλον του Σταυρού. Αντί του θανάτου του Αδάμ, ο δεσποτικός θάνατος» (Ε.Π.Ε. 36,74).
Οι ύμνοι της Μεγ.Παρασκευής αντιπαραβάλλουν τα δυο ξύλα: Του παραδείσου και του Σταυρού.
Το πρώτο ήταν φυτεμένο στον παράδεισο, αλλ΄έβγαλε τον άνθρωπο από τον παράδεισο. Το δεύτερο, ο Σταυρός, είναι φυτεμένος στη γη, αλλ΄ έβαλε τον άνθρωπο στον Παράδεισο. «Δια ξύλου ο Αδάμ παραδείσου γέγονεν άποικος· δια ξύλου δε σταυρού ο ληστής παράδεισον ώκησεν» (μακαρισμός Μεγάλης Παρασκευής).
● Γύρω από το ξύλο του παραδείσου νίκησε ο Διάβολος τον Αδάμ. Πάνω στο ξύλο του Σταυρού νίκησε ο Νέος Αδάμ, ο Χριστός, τον Διάβολο.
● Με το όπλο του Σταυρού κατακτήσαμε τη μεγάλη νίκη: «Από θανάτου γεγόναμεν αθάνατοι, από πτώσεως ανέστημεν, από ηττήματος κατέστημεν νικηταί» (Χρυσόστομος.Ε.Π.Ε. 36,76). Δηλαδή: Από θνητοί γίναμε αθάνατοι, από νεκροί αναστηθήκαμε, από νικημένοι γίναμε νικητές.
Θυσία
Στην Παλαιά Διαθήκη, ο Θεός έδωσε εντολή στον Αβραάμ να θυσιάση το μονογενή του γυιό, τον Ισαάκ. Σκληρό. Ο Αβραάμ υπακούει. Πορεύεται για τη θυσία. Τελικά δεν εκτελέστηκε η εντολή (Γεν.κβ’10-12).
Δόθηκε η εντολή, όχι για να πραγματοποιηθή, αλλά για να προτυπώση την άλλη θυσία. Τον Αβραάμ δεν τον άφησε ο Θεός να θυσιάση το γυιό του. Ο Ίδιος όμως θυσιάζει το μονογενή Του Υιό.
● Τα δύσκολα και τα σκληρά δεν τα ζητάει από τους ανθρώπους, αλλ΄από τον εαυτό του ο Θεός.
● Όταν άγγελος Θεού κράτησε το χέρι του Αβραάμ, που κρατούσε το μαχαίρι, ο Αβραάμ έρριξε μια ματιά γύρω του και είδε ένα κριάρι ανάμεσα στα κλαδιά του φυτού Σαβέκ (Γεν. κβ΄13). Τα κέρατα του κριαριού με τα κλαριά του φυτού σχημάτιζαν Σταυρό.
● Προτύπωσις της μεγάλης θυσίας. Ο Χριστός είναι ο κριός, το πρόβατο, ο αμνός του Θεού, ο μόσχος ο σιτευτός. Ο Σταυρός Του είναι το θυσιαστήριο. Προσφέρεται ως ιερό σφάγιο ο Υιός της Παρθένου. Προσφέρει και προσφέρεται. Θύμα και θύτης μαζί. «Ο αυτός γαρ και θυσία και ιερεύς ήν. Θυσία μεν κατά σάρκα, ιερεύς δε, κατά πνεύμα» (Χρυσόστομος).
● Μοναδική η θυσία: Ο Χριστός και λειτουργός και λειτουργούμενος.
● Μοναδική: Αυτός που θυσιάζεται είναι ο Αναμάρτητος.
● Μοναδική: Αυτό που προσφέρει είναι το λυτρωτικό του Αίμα.
● Μοναδική: Θυσιάζεται για τις αμαρτίες των άλλων, όλων των άλλων.
● Μοναδική: Είναι καθολική. Ο Χριστός έπαθε έξω από την πύλη των τειχών της Ιερουσαλήμ, ακριβώς για να δείξη ότι δεν θυσιάζεται μόνο για του Ιουδαίους, αλλά για όλο τον κόσμο. Δεν προσφέρεται για μια τάξι μόνο ανθρώπων, αλλά για όλους. «Διό και Ιησούς ίνα αγιάση δια του ιδίου αίματος τον λαόν, έξω της πύλης έπαθεν» (Εβρ.ιγ’12). Σημειώνει ο ιερός Χρυσόστομος: «Δια τούτο έξω πόλεως και τειχών έπαθεν, ίνα μάθης ότι καθολική η θυσία, ότι υπέρ της γης απάσης η προσφορά, ίνα μάθης ότι κοινός ο καθαρισμός εστί, ου μερικός καθάπερ επί των Ιουδαίων» (Ε.Π.Ε.36,12).
● Πόσο είναι τα δυο ξύλα του Σταυρού; Δυό μέτρα περίπου το καθένα.
Νοερά αν επεκτείνετε την κάθετη κεραία, ενώνεται η γη με τον ουρανό.
Αν επεκτείνετε και την οριζόντια, αμέσως ενώνονται όλοι οι άνθρωποι.
Ο Εσταυρωμένος προσμένει
Το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης πλημμυρίζουν οι ναοί.
Για ποιόν έρχονται; Για τον Ιησού.
Αλλ΄ο Ιησούς είναι Σταυρωμένος.
Θέλουν να ακολουθήσουν τον Ιησού; Έτσι λένε.
● Αλλ΄ έχουν ξεχάσει, βγαίνοντας απ’ το ναό, να πάρουν μαζί τους το δικό τους σταυρό. Το σταυρό του καθήκοντος.
● Το πρόσωπο του Ιησού είναι γεμάτο ιδρώτα και αίμα. Πού είναι ο δικός μας κόπος, η δική μας θυσία;
● Εκείνος πρόσφερε τη ζωή Του. Εμείς τη ζωή την θέλουμε για καλοπέρασι και για ανέσεις, για πλούτη και για διασκέδασι.
● Τον Ιησού λέμε, ότι ακολουθούμε, αλλά το Σταυρό Του, τη σταυρωμένη ζωή, την μισούμε! Θυσία καμμιά στη ζωή δεν κάνουμε.
Ο Σταυρωμένος Κύριος κάτι περιμένει από μας.
-Τι ζητάς, Κύριε; Τα κεριά μας, τα λουλούδια μας, τα στεφάνια μας, τα αρώματά μας;
Όχι. Κάτι άλλο θέλει.
● Προσμένει το δικό μας δάκρυ. Ο μαθητής που τον αρνήθηκε έκλαψε πολύ. Εμείς καθόλου.
● Προσμένει το δικό μας «ήμαρτον». Κάθε μέρα τον καρφώνουμε με τις αμαρτίες μας.
● Προσμένει το δικό μας «Μνήσθητί μου, Κύριε». Ο ληστής το είπε, γιατί πίστευσε στη βασιλεία Του. Εμείς τη βασιλεία της γης, τα μεγαλεία της γης, επιδιώκουμε.
● Προσμένει τη μετάνοιά μας.
● Προσμένει την υπόσχεσή μας:
-Κύριε, με τη δική Σου δύναμι, με τη δική Σου χάρι, το Σταυρό Σου στη ζωή αξίωσέ μας να ακολουθούμε!
Περιοδικό Ιωάννης ο Βαπτιστής –Απρίλιος 2011
