Είναι το πρόβλημα του κράτους τα έσοδα;

By Nick Gillespie

Παρακαλώ διαβάστε το αν νομίζετε ότι τα ελλείμματα δεν έχουν σημασία και ότι οι δαπάνες δεν δημιουργούν τα ελλείμματα.




Ο αρθογράφος Ron Hart γράφει:

"Όταν ο Bill Clinton τόσο φημισμένα "ισοσκέλισε τον προυπολογισμό" με την έκρηξη του Ίντερνετ και τους φόρους από όλες εκείνες τις πωλήσεις μετοχών, το GOP και ο Newt Gingrich ψήφισαν έναν προυπολογισμό (ναι τότε το Κογκρέσσο το έκανε αυτό) με 1,7 τρισ.$ σε δαπάνες. Αν το προσαρμόσουμε στον πληθωρισμό, η σημερινή κυβέρνηση θα ξοδέψει 2,3 τρισ. σήμερα και θα μαζέψει 2,5 τρισ. σε έσοδα, καταλήγοντας σε πλεόνασμα 200 δισ.. Αλλά αντί να αυξάνουμε τις κρατικές δαπάνες σε αρμονία με τον κανονικό πληθωρισμό, με τις κυβερνήσεις Bush και Obama ξοδεύουμε σήμερα 3,8 τρισ.. Οι Δημοκρατικοί, οι οποίοι πιστεύουν ότι έχουμε πρόβλημα εσόδων αντί ότι έχουμε πρόβλημα δαπανών, πρέπει επίσης να πιστεύουν ότι έχουμε πρόβλημα μπάρμαν και όχι πρόβλημα αλκοολισμού".

Ο Hart ακόμα κατηγορεί τους Ρεπουμπλικανούς, οι οποίοι συνεχίζουν να πιέζουν για μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες παρά το γεγονός ότι έχουμε ήδη ξοδέψει περίπου τα μισά δολλάρια του πλανήτη γι' αυτόν τον σκοπό.

Χρειάζεστε κάποια άλλη ένδειξη ότι οι δαπάνες είναι η κύρια αιτία του ομοσπονδιακού χρέους; Τότε ρίξτε μια ματιά στο γράφημα:

Είναι κατανοητό γιατί οι κρατικές δαπάνες ακολουθούν διαφορετική πορεία από τα έσοδα κατά τα διαστήματα υφέσεων. Την ίδια στιγμή που περισσότεροι άνθρωποι μένουν άνεργοι και τα έσοδα μειώνονται, η ζήτηση για τα διάφορα προγράμματα κοινωνικού κράτους αυξάνεται.

Αυτό που ήταν διαφορετικό κατά την διάρκεια της διακυβέρνησης Μπους ήταν ότι οι δαπάνες αυξάνονταν επίσης και στις καλές περιόδους. Το 2001, ο Μπους ανέλαβε τα ηνία μιας διακυβέρνησης που ξόδευε το 18,2% του μεγέθους της οικονομίας. Το 2008, οι κρατικές δαπάνες ισούντο με το 20,8 της οικονομίας. Από κει και πέρα αυξήθηκαν στο 25,2% το 2009 (οικονομικό έτος κατά το οποίο κάποιες αυξήσεις ήταν του Ομπάμα, αλλά οι περισσότερες ήταν του Μπους). Αυτό το είδος μαζικής παρέκκλισης είναι εξηγήσιμο υπό το φως της οικονομικής κρίσης και της απάντησης των κυβερνήσεων Ομπάμα και Μπους σε αυτήν. Κατά την προσωπική μου άποψη, η αντιμετώπιση και των δύο αυτών κυβερνήσεων υπήρξε υστερική, αντιπαραγωγική και τουλάχιστον όσον αφορά στην διάσωση των αυτοκινητοβιομηχανιών παράνομη. Είτε συμφωνείτε μαζί μου είτε όχι, θα έπρεπε να ανησυχείτε κατά πόσον αυτή η τεράστια αύξηση στις δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι απλά παροδική ή είναι πλέον η νέα κανονικότητα.

Ασφαλώς, πρέπει όλους να μας ανησυχεί ότι η πρόταση προυπολογισμού του Προέδρου Ομπάμα που ανακοινώθηκε νωρίτερα φέτος προβλέπει μία δεκαετία όπου η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα ξοδεύει κατά μέσον όρο 22,5% του ΑΕΠ και το σχέδιο προυπολογισμού που πέρασε από την Βουλη (Ρεπουμπλικανική πλειοψηφία) θα έχει τις κρατικές δαπάνες κατά μέσον όρο στο 20% κατά την ίδια περίοδο. Για να μπορεί κανείς να αντεπεξέλθει σε τέτοια επίπεδα δαπανών,το καθένα από τα οποία ανέρχεται πάνω από τον μέσο όρο δαπανών από το 1950. Το σχέδιο των Ρεπουμπλικανών επίσης προβλέπει τα φορολογικά έσοδα για τα επόμενα 10 χρόνια στο 18,3 % του ΑΕΠ, εξασφαλίζοντας έτσι περισσότερο χρέος και ελλείμματα. Και οι Ρεπουμπλικανοί υποτίθεται ότι είναι το κόμμα των "γερακιών της λιτότητας", σωστά;

Ρίξτε μια ματιά στον πίνακα 1.3 των ιστορικών πινάκων του Γραφείου Διαχειρίσεως και Προυπολογισμού για να λάβετε μία αίσθηση της αξίας των δαπανών αρκετών δεκαετιών. Από το 1950 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1970 ήταν πολύ σπάνιο να δεις την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να ξοδεύει το 20 ή και περισσότερο % της οικονομίας. Τώρα -με την μόνη εξαίρεση των τελευταίων χρόνων του Κλίντον και την αρχή της προεδρίας Μπους, αυτό φαίνεται να έχει γίνει κανόνας. Δεδομένου ότι τα φορολογικά έσοδα κατά την ίδια περίοδο ήταν κατά μέσο όρο κάτω του 18% του ΑΕΠ, δεν είναι καθόλου έκπληξη ότι το εθνικό χρέος συνεχίζει να αυξάνει. Στα περισσότερα από 16 τρισ., το χρέος μας είναι πλέον ίσο με το μέγεθος της οικονομίας. Αυτό δεν είναι και τόσο καλό (για λόγους τους οποίους θα εξηγήσουμε παρακάτω).

Εδώ ένα διαφορετικό γράφημα που βοηθάει επίσης στο να εξηγήσουμε τον ρόλο των κρατικών δαπανών στα ελλείμματα:

Αυτό είναι αυτό που η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δαπανά κατ' άτομο σε τιμές προσαρμοσμένες στον πληθωρισμό. Είναι πλέον πολύ μακρυά από τα 6.000 δολλάρια στην αρχή της περιόδου Κάρτερ κοντά πλέον στα 12.000 δολλάρια στο τέλος της πρώτης θητείας Ομπάμα. Κάτι παρόμοιο έχει συμβεί και σε πολιτειακό επίπεδο,επίσης, οπότε δεν είναι μόνον η ομοσπονδιακή κυβέρνηση αυτή που εκμεταλλεύεται την κατάσταση.

Εδώ κάποια συνταρακτικά στοιχεία από ένα ρεπορτάζ του Reason του 2009 για τις σπατάλες των πολιτειακών κυβερνήσεων κατά την διάρκεια των καλών πρώτων ετών της δεκαετίας του 2000:

Στα 5 χρόνια μεταξύ του 2002 και του 2007, τα συνολικά έσοδα των πολιτειών αυξήθηκαν με τον ρυθμό του πληθωρισμού, παράγοντας πλεόνασμα 600 δισ$. Αν οι νομοθέτες επέλεγαν να είναι πιο υπεύθυνοι, θα μπορούσαν να διατηρήσουν όλες τις υπάρχουσες πολιτειακές υπηρεσίες, να αυξήσουν τις δαπάνες για να τις προσαρμόσουν στον πληθωρισμό και την πληθυσμιακή αύξηση, και την ίδια στιγμή να κάνουν μειώσεις φόρων ύψους 500 δισ.$.

Αντί για αυτό, επέλεξαν να αυξήσουν και άλλο τις δαπάνες! Από το 2002 έως το 2007, οι συνολικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 50% ταχύτερα από τον πληθωρισμό. Οι εκπαιδευτικές δαπάνες αυξήθηκαν περίπου 70% ταχύτερα του πληθωρισμού, παρόλο που ο σχετικός αριθμός πληθυσμού σχολικής ηλικίας μειώθηκε! Οι δαπάνες υγείας (Medicaid) και οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων των Πολιτειών ανέβηκαν δυο φορές πιο πολύ από τον πληθωρισμό.


Άρα λοιπόν και η ομοσπονδιακή και οι πολιτειακές κυβερνήσεις αυξάνουν τις δαπάνες εν μέσω κακών εποχών, για να βοηθήσουν τους ανθρώπους. Και αυξάνουν τις δαπάνες στις καλές εποχές, για να ανταμείψουν τους υποστηρικτές τους και να εξασφαλίσουν την επανεκλογή τους.

Είναι αρκετά εύκολο να κατανοήσουμε πώς τα αστρονομικά επίπεδα χρέους καταστρέφουν τα οικονομικά σε πολιτειακό επίπεδο: Κάποια στιγμή τελειώνουν οι άνθρωποι στους οποίους μπορείς να βάλεις νέους φόρους (ή οι φόροι που μπορούν να αυξηθούν!), η δανειοληπτική τους ικανότητα

υποβαθμίζεται κοκ. Συνακόλουθα, αρχίζουν να φορολογούν τους πολίτες τους περισσότερο, για λιγότερες υπηρεσίες. Κανείς δεν είναι ευχαριστημένος, άνθρωποι και επιχειρήσεις φεύγουν. Οι ομοσπονδιακοί φυσικά, μπορούν να συνεχίσουν να κόβουν χρήμα ή να αναλαμβάνουν κοινή δράση με την Federal Reserve για να αυξήσουν την νομισματική κυκλοφορία. Έτσι λοιπόν το σκοινί πάει πολύ πιο μακρυά, ειδικά αν είσαι η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. Ο πληθωρισμός μπορεί να συμβεί ή να μη συμβεί γρήγορα (ή και καθόλου) και οι τιμές των επιτοκίων μπορεί να ανεβούν ή όχι. Υπάρχει μια μεγάλη διαμάχη σε εξέλιξη στο αν ο πληθωρισμός, ο οποίος προβλέπεται με βάση σχεδόν όλες τις συμβατικές οικονομικές θεωρίες, συμβαίνει τώρα ή όχι. Τα επιτόκια δανεισμού, τόσο για το κράτος όσο και για τον συνεχώς συρρικνούμενο αριθμό καταναλωτών που μπορούν πλέον να δανειστούν, είναι ακόμα εξαιρετικά χαμηλά, αγνοώντας τους παλαιούς φόβους για τα μεγάλα και επίμονα ελλείμματα. Τουλάχιστον προς το παρόν.

Ποιο είναι λοιπόν το κακό στο να ξοδεύει το κράτος (ομοσπονδιακή κυβέρνηση) σαν να μην υπάρχει αύριο, ειδικά όταν ο κόσμος εξακολουθεί να πλήττεται βαρειά σε θέματα δουλειάς, μισθών κλπ; Υπάρχουν αρκετά κακά  -φορτώνουμε τις επόμενες γενιές με τεράστια χρέη πριν καν γεννηθούν, για παράδειγμα. Φανταστείτε να εξακολουθείτε να πληρώνετε τις πιστωτικές των γονιών σας για διακοπές που πήγαν και αυτοκίνητα που αγόρασαν (και αργότερα πούλησαν ξανά) από το 1970. Ο μη γένοιτο!

Χάριν όμως συντομίας ας εστιάσουμε απλά σε ένα από τα σοβαρά προβλήματα που ανακύπτουν με τα συνεχή ελλείμματα και την συσσώρευση κολοσσιαίων χρεών σε ομοσπονδιακό επίπεδο: Οι χώρες των οποίων οι κυβερνήσεις φέρουν χρέη πάνω από το 90% του μεγέθους των οικονομιών τους για μακρές περιόδους, υπονομεύουν την μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη, τον δείκτη που ο καθένας συμφωνεί πως είναι βασικός για την βελτίωση των συνθηκών ζωής.


Όπως η Veronique de Rugy έγραφε στο τεύχος Οκτωβρίου του Reason :

Σε πρόσφατο έγγραφο του Εθνικού Γραφείου Οικονομίας με τίτλο: "Υπερβάσεις Χρέους: Παρελθόν και Παρόν", οι οικονομολόγοι Carmen Reinhart, Vincent Reinhart και Kenneth Rogoff δείχνουν πως στις 11 από τις 26 περιπτώσεις του παραδείγματός τους, χώρες των οποίων το χρέος ξεπέρασε το 90% του ΑΕΠ για τουλάχιστον 5 χρόνια δεν είχαν αύξηση στα επιτόκια δανεισμού.

Αλλά τα σταθερά επιτόκια δανεισμού δεν είναι σημάδι ότι αυτές οι χώρες είναι σε καλή οικονομική κατάσταση. Η οικονομική ανάπτυξη σε 26 περιπτώσεις ήταν 1,2% χαμηλότερη από ότι σε άλλες περιόδους, "η μέση διάρκεια των επεισοδίων υπερχρέωσης είναι 23 χρόνια, και δημιουργεί τεράστια έλλειψη εισοδήματος, ως αποτέλεσμα το οποίο πέφτει περίπου στο ένα τέταρτο, από ότι στις περιόδους με χαμηλό χρέος". Με άλλα λόγια, το γεγονός πως οι αγορές ομολόγων μένουν αδιάφορες σχετικά με τα υψηλά επίπεδα χρέους σε κράτη θεωρούμενα ως ασφαλή λέει πολύ λίγα πράγματα για το πόσο καλά τα πηγαίνουν στην πραγματική οικονομία. Και σίγουρα δεν πρέπει να λαμβάνεται ως σημείο ότι το κράτος αυτό μπορεί να δανεισθεί και άλλα χρήματα χωρίς κίνδυνο!


Πόσοι από εμάς θα είμαστε υποχρεωμένοι να ζήσουμε το μέλλον μας σε αυτήν την νεκρή ζώνη της χαμένης οικονομικής ανάπτυξης;

Και για να τα αναλύσουμε όλα, ποιες από τις πολεμικές μας περιπέτειες έχουν κάνει κάτι ώστε να μειώσουν το ποσοστό των ανθρώπων που υποφέρει στη γη; Ή οι φαρμακευτικές δαπάνες που επεκτάθηκαν για τους ήδη ευκατάστατους ηλικιωμένους; Ή για τον πόλεμο εναντίον της κάνναβης που έχει μετατρέψει την Πατρίδα των Ελεύθερων ανθρώπων στην μεγαλύτερη φυλακή ανθρώπων στον κόσμο;

Τις ημέρες που ο Μπαράκ Ομπάμα έκανε την προεκλογική εκστρατεία για την 2η θητεία του, συνήθιζε να μιλάει για το πώς "πρέπει να σπάσουμε αυτόν τον φαύλο κύκλο του χρέους".



Έχουμε ζήσει σε μια εποχή εύκολου (φτηνού) χρήματος, στην οποίαν μας επιτρεπόταν να ξοδεύουμε χωρίς όριο, να δανειζόμαστε αντί να αποταμιεύουμε...

Αφού ξεπεράσουμε την παρούσα κατάσταση ανάγκης, η οποία απαιτεί επείγουσες νέες επενδύσεις, πρέπει να σπάσουμε αυτόν τον φαύλο κύκλο του χρέους.



Αυτό ήταν στην πραγματικότητα μέρος της εναρκτήριας ομιλίας της προεκλογικής του εκστρατείας. Τώρα, ο πρόεδρος έχει απομακρυνθεί από λόγια όπως να περικοπούν 2,5$ στις δαπάνες για κάθε 1$ εσόδων τον Σεπτέμβριο του 2012 στο να πιέζει για 4$ σε νέους φόρους για κάθε διολλάριο περικοπής δαπανών. Και όλο αυτό είναι μέρος της "λελογισμένης προσέγγισής" του για τα οικονομικά του κράτους.

Αλλά εάν η αιτία του -φονικού για την ανάπτυξη- χρέους και ελλειμμάτων είναι οι αυξημένες δαπάνες  -και όντως είναι-  η λύση είναι η περικοπή δαπανών. Όπως και το τεύχος Νοεμβρίου 2010 του Reason εξηγούσε, το έχουμε κάνει ξανά ως χώρα (μετά τον Β' ΠΠ) και άλλες επίσης ανεπτυγμένες οικονομίες το έκαναν αρκετά πρόσφατα, την δεκαετία του 1990. Την περασμένη χρονιά, η De Rugy και εγώ προσωπικά (Nick Gillespie) προτείναμε έναν εύκολο τρόπο αυτό να επιτευχθεί μέσω μικρών προοδευτικών περικοπών που ουσιαστικά δεν ισοδυναμούν με κάτι παραπάνω από την συγκράτηση των εξόδων σε σταθερές τιμές.

Δεν θα ήταν φοβερά δύσκολο. Και σίγουρα είναι καλύτερο από την εναλλακτική, η οποία είναι να πετσοκόψουμε το 25% της ανάπτυξης για τα επόμενα 20 χρόνια.

Έχει γίνει κοινό ανέκδοτο πλέον πως κάνουμε ό,τι κάνουμε σε κάθε επίπεδο "για τα παιδιά μας". Ποιός ανάμεσά μας θέλει να κοιτάζει κάθε τέταρτο παιδί στον δρόμο και να του λέει,
"Συγγνώμη παιδί μου, απλά δεν ήταν ο δικός σου αιώνας";





http://reason.com/archives/2012/12/01/if-you-dont-think-spending-is-at-the-roo