Ένας ξεχασμένος Άγιος

Σήμερα η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του αγίου Αυγουστίνου, επισκόπου Ιππώνος. Ο άγιος Αυγουστίνος θα είχε πολλά να μας πει με τα έργα του και την ζωή του. Ένας άνθρωπος που έζησε σε αστικό περιβάλλον, είχε εξαιρετικά υψηλές και πολύχρονες πνευματικές και όχι μόνο αναζητήσεις θα μπορούσε πολλά να πει σε έναν σύγχρονο χριστιανό νέο που προσπαθεί να συνδιαλλαγεί /αντιμετωπίσει τα διάφορα ρεύματα του κόσμου όχι με φοβικότητα αλλά με σταθερή αποφασιστικότητα. Ένας άγιος που ξεκίνησε ουσιαστικά τη ζωή του αποκτώντας παιδί εκτός γάμου στα 17! Έχουμε συνηθίσει τους αγίους στην Εκκλησία μας να τους βλέπουμε σαν στατικές μορφές, σχεδόν παθητικές. Αυτό ούτε σωστό είναι ούτε μπορεί να βοηθήσει ιδιαίτερα, ειδικά τον σύγχρονο νέο ώστε να αντλήσει δύναμη, να δει ότι υπήρχαν άνθρωποι ακριβώς σαν και αυτόν, με αναζητήσεις, με πάθη, με σάρκα και οστά, που με την χάρη του Θεού αλλά και μια δικιά τους καλή θέληση έβαλαν μπροστά το θέλημα του Θεού και έγιναν αυτό που έγιναν.

Σύμφωνα με δογματολόγους σε Ανατολή και Δύση ενέχει ίσως τον σπόρο κάποιων αιρετικών δοξασιών όπως το δόγμα του απολύτου προορισμού (ους προέγνω τούτους και..) που παρέσυρε αρκετά αργότερα και τον Καλβίνο, ο οποίος το ανήγαγε σε κεντρική του διδασκαλία, με επικίνδυνες θεολογικές συνέπειες. Αυτό όμως πρέπει να θεωρείται μέσα στο πλαίσιο των θεολογικών ερίδων της εποχής του και με το τί ακριβώς είχε να αντιπαλέψει ο άγιος. Ύστερα, το ότι κάποιος Πατέρας ή Εκκλησιαστικός Συγγραφεύς έκανε και λάθη (δεν είναι ο μόνος) ή είχε απόψεις που θεωρήθηκαν αργότερα μη συμβατές με την θεία αποκάλυψη και δεν υιοθετήθηκαν από το σώμα της Εκκλησίας αυτό επ' ουδενί δεν θα 'πρεπε να σημαίνει εξοβελισμό από την συνείδηση του πληρώματος και να λησμονούνται έτσι τα όσα άλλα θαυμάσια θα είχε να προσφέρει.

Ενώ σύμφωνα με κάποιους σούπερ-ορθόδοξους η διδασκαλία του επίσης βρίθει νομικισμού και πνεύματος πολύ διαφορετικού από την 'Ορθοδοξία της αγάπης.' Ίσως σε σημεία να έχουν δίκαιο, φοβούμαι όμως πως μια τέτοια ανάλυση κινδυνεύει να γίνει ρηχή. Δεν μπορείς να κρίνεις τόσο εύκολα έναν άνθρωπο χωρίς να λάβεις υπ' όψιν την προσωπική του διαδρομή (ειδικά του συγκεκριμένου που πέρασε τόσα πολλά) αναμασώντας απόψεις δασκάλων μη κάνοντας καν τον κόπο να ανατρέξεις εσύ ο ίδιος στις πηγές ή έστω να καταλάβεις γιατί εξέφρασε την άποψη που εξέφρασε ο δάσκαλος τον οποίον θαυμάζεις και τί ακριβώς εννοούσε, αδικώντας έτσι και τον ίδιο παρουσιάζοντάς τον ως ρίζα του φανατισμού σου. Ας είναι.

Πoλύ απλά, κατ' αρχάς ο ίδιος ήταν δικηγόρος, η Ρώμη γενικώς πάντοτε διέπετο από ένα πιο αυστηρά δικαιικό πνεύμα (dura lex sed lex) από ότι η Ελλάς, και επίσης ας μην ξεχνούμε πως ένας άνθρωπος που όχι μόνο δέχτηκε την επίδραση των αιρετικών δυαλιστών Μανιχαίων αλλά και μπήκε από μικρός στην ζωή της αμαρτίας είναι ίσως λογικό να φθάσει κάποια στιγμή μέχρι και το άλλο άκρο, αυτό του ηθικισμού, οδηγούμενος από τις ενοχές και τις απογοητεύσεις (από τον εαυτό του, από την κοινωνία, από τους άλλους: χαρακτηριστικό το πώς περιγράφει τον πόνο του όταν του πήραν από κοντά του την αγαπημένη του και μητέρα του παιδιού του Αδεοδάτου) που έζησε στην ζωή του.

Προσωπικά μέχρι πριν κάποια χρόνια επηρεαζόμενος από τον ζήλο του συρμού είχα καταλήξει να αναρωτιέμαι γιατί η Εκκλησία τον τιμά ως άγιο και αν είναι όντως άγιος. Τελευταία και διαβάζοντας κομμάτια από τις Εξομολογήσεις του με αφορμή πανεπιστημιακή εργασία ένοιωσα να βρίσκω έναν άνθρωπο και συγγραφέα με τον οποίον θα μπορούσα να ταυτιστώ φοβερά και να τον παρακολουθήσω στις σχοινοβασίες και τους αγώνες της ζωής του. Έναν άνθρωπο (άγιο, αλλά άνθρωπο και οι άγιοι άνθρωποι είναι, αν ήταν εξ αρχής να γίνουν άγιοι, τότε δεν θα είχε αξία η αγιότητά τους!) που μπορεί να εμπνεύσει, πως η χριστιανική ζωή δεν είναι για λίγους και συγκεκριμένους, τους απόκληρους ίσως του κόσμου, αλλά για σένα και για μένα, για ανθρώπους που διψάμε για την ζωή, που θέλουμε να ικανοποιήσουμε όλο μας το είναι, συναισθηματικά, διανοητικά, και να ζήσουμε σαν άνθρωποι, με ψυχή δηλαδή αλλά και σώμα. Ανθρώπους που πιστεύουν, θέλουν να ακολουθήσουν τον Χριστό αλλά δεν παύουν να έχουν αδυναμίες, να ενδιαφέρονται και να παρασύρονται ενίοτε από τα ρεύματα του κόσμου και να έχουν πισωγυρίσματα στις αποφάσεις του για μια χριστιανική ζωή.. Θάρρος λοιπόν βγαίνει απ' αυτόν τον άνθρωπο, και το μάθημα πως αν μέσα σου βαθειά θέλεις, μπορείς να ακολουθήσεις τον Ιησού. Θα σε κυνηγήσει τόσες πολλές φορές που δεν θα σ' αφήσει. Απλά να μην σκληρύνεις την καρδιά σου. Για το αποτέλεσμα δεν θα πρέπει να ανησυχείς. Εκείνο είναι Εκείνου.